Overzicht
Een hernia treedt op wanneer het gelachtige midden van een schijf door een zwak gebied in de harde buitenwand scheurt, vergelijkbaar met de vulling die uit een gelei-donut wordt geperst. Rug- of beenpijn, gevoelloosheid of tintelingen kunnen het gevolg zijn wanneer het schijfmateriaal een ruggenmergzenuw raakt of samendrukt. Behandeling met rust, pijnstillers, spinale injecties en fysiotherapie is de eerste stap naar herstel. De meeste mensen verbeteren in 6 weken en keren terug naar hun normale activiteit. Als de symptomen aanhouden, kan een operatie worden aanbevolen.
Anatomie van tussenwervelschijf
Je wervelkolom is gemaakt van 24 beweegbare botten die wervels worden genoemd. Het lumbale (onderrug) gedeelte van de wervelkolom draagt het grootste deel van het gewicht van het lichaam. Er zijn 5 lendenwervels genummerd L1 tot L5. De wervels zijn gescheiden door zachte schijven, die als schokdempers werken en voorkomen dat de wervels tegen elkaar wrijven. De buitenste ring van de schijf wordt de ring genoemd. Het heeft vezelige banden die hechten tussen de lichamen van elke wervel. Elke schijf heeft een met gel gevuld centrum dat de kern wordt genoemd. Op elk schijfniveau verlaten een paar spinale zenuwen het ruggenmerg en vertakken zich naar uw lichaam. Uw ruggenmerg en de spinale zenuwen werken als een “telefoon”, waardoor berichten of impulsen heen en weer kunnen gaan tussen uw hersenen en lichaam om sensatie door te geven en bewegingen te controleren (zie Anatomie van de wervelkolom).
Wat is een rughernia?
Een hernia ontstaat wanneer het gelachtige midden van uw tussenwervelschijf scheurt door een scheur in de harde schijfwand (annulus) (afb. 1). Het gelmateriaal is irriterend voor uw ruggenmergzenuwen en veroorzaakt zoiets als een chemische irritatie. De pijn is een gevolg van ontsteking van de wervelkolomzenuw en zwelling veroorzaakt door de druk van de hernia. Na verloop van tijd neigt de hernia te krimpen en kunt u gedeeltelijke of volledige pijnverlichting ervaren. In de meeste gevallen, als lage rug- en / of beenpijn zal verdwijnen, zal dit na ongeveer 6 weken gebeuren.
Figuur 1. Normale en hernia. Het met gel gevulde kernmateriaal ontsnapt door een scheur in de schijfannulus en drukt de spinale zenuw samen.
Er kunnen verschillende termen worden gebruikt om een hernia te beschrijven. Een uitpuilende schijf (uitsteeksel) treedt op wanneer de schijfannulus intact blijft, maar een uitstulping vormt die tegen de zenuwen kan drukken. Een echte hernia (ook wel een gescheurde of verschoven schijf genoemd) treedt op wanneer de schijfannulus barst of scheurt, waardoor het met gel gevulde midden eruit kan persen. Soms is de hernia zo ernstig dat er een vrij fragment ontstaat, wat betekent dat een stuk volledig los is van de tussenwervelschijf en zich in het wervelkanaal bevindt.
De meeste hernia’s komen voor in de lumbale wervelkolom, waar spinale zenuwen tussen de lendenwervels uitkomen en vervolgens weer samenkomen om de heupzenuw te vormen, die langs je been loopt.
Wat zijn de symptomen?
Symptomen van een hernia variëren sterk, afhankelijk van de locatie van de hernia en uw eigen reactie op pijn. Als u een hernia heeft, kunt u pijn voelen die uitstraalt vanuit uw lage rug, langs één of beide benen en soms in uw voeten (ischias genoemd). U kunt een pijn voelen als een elektrische schok die ernstig is, of u nu staat, loopt of zit. Activiteiten zoals buigen, tillen, draaien en zitten kunnen de pijn verergeren. Plat op je rug liggen met gebogen knieën kan het meest comfortabel zijn omdat het de neerwaartse druk op de tussenwervelschijf verlicht.
Soms gaat de pijn gepaard met gevoelloosheid en tintelingen in uw been of voet. U kunt last krijgen van krampen of spierspasmen in uw rug of been.
Naast pijn kunt u spierzwakte in de benen of verlies van de knie- of enkelreflex hebben. In ernstige gevallen kunt u last krijgen van een klapvoet (uw voet flopt tijdens het lopen) of verlies van controle over uw darmen of blaas. Als u extreme beenzwakte ervaart of problemen heeft met het beheersen van de blaas- of darmfunctie, dient u onmiddellijk medische hulp in te roepen.
Wat zijn de oorzaken?
Schijven kunnen opzwellen of uitpuilen als gevolg van letsel en onjuist tillen of kunnen spontaan optreden. Veroudering speelt een belangrijke rol. Naarmate je ouder wordt, drogen je schijven uit en worden ze harder. De taaie vezelige buitenwand van de schijf kan verzwakken. De gelachtige kern kan opzwellen of scheuren door een scheur in de schijfwand, waardoor pijn ontstaat wanneer deze een zenuw raakt. Genetica, roken en een aantal beroepsmatige en recreatieve activiteiten kunnen leiden tot vroege degeneratie van de tussenwervelschijven.
Wie is er getroffen?
Hernia-schijven komen het meest voor bij mensen van in de dertig en veertig, hoewel mensen van middelbare leeftijd en ouderen iets meer risico lopen als ze betrokken zijn bij zware lichamelijke activiteit.
Lumbale hernia is een van de meest voorkomende oorzaken van lage rugpijn geassocieerd met beenpijn, en komt 15 keer vaker voor dan cervicale (nek) hernia. Tussenwervelschijfhernia komt 8% van de tijd voor in het cervicale (nek) gebied en slechts 1 tot 2% van de tijd in het boven- tot middenrug (thoracale) gebied.
Hoe wordt een diagnose gesteld?
Raadpleeg uw huisarts als u voor het eerst pijn ervaart. Uw arts zal een volledige medische geschiedenis afnemen om uw symptomen, eventuele eerdere verwondingen of aandoeningen te begrijpen en te bepalen of levensstijlgewoonten de pijn veroorzaken. Vervolgens wordt een lichamelijk onderzoek uitgevoerd om de oorzaak van de pijn te bepalen en te testen op spierzwakte of gevoelloosheid.
Uw arts kan een of meer van de volgende beeldvormende onderzoeken bestellen: röntgenfoto, MRI-scan, myelogram, CT-scan of EMG. Op basis van de resultaten kunt u voor behandeling worden doorverwezen naar een neuroloog, orthopeed of neurochirurg.
Magnetic Resonance Imaging (MRI) -scan is een niet-invasieve test die een magnetisch veld en radiofrequente golven gebruikt om een gedetailleerd beeld te geven van de zachte weefsels van uw wervelkolom. In tegenstelling tot een röntgenfoto zijn zenuwen en schijven duidelijk zichtbaar (afb. 2). Het kan al dan niet worden uitgevoerd met een kleurstof (contrastmiddel) die in uw bloedbaan is geïnjecteerd. Een MRI kan detecteren welke schijf is beschadigd en of er sprake is van zenuwcompressie. Het kan ook benige overgroei, ruggenmergtumoren of abcessen detecteren.
Figuur 2. MRI-afbeelding en illustratie tonen een hernia tussen de L5-wervel en het heiligbeen. Op MRI zien gezonde schijven er wit en mollig uit, terwijl degeneratieve, uitgedroogde schijven grijsachtig en afgeplat lijken.
Myelogram is een gespecialiseerde röntgenfoto waarbij kleurstof via een wervelkolomtap in het wervelkanaal wordt geïnjecteerd. Een röntgenfluorescoop neemt vervolgens de beelden op die door de kleurstof worden gevormd. De kleurstof die in een myelogram wordt gebruikt, wordt wit weergegeven op de röntgenfoto, waardoor de arts het ruggenmerg en het kanaal in detail kan bekijken. Myelogrammen kunnen aantonen dat een zenuw wordt bekneld door een hernia, benige overgroei, ruggenmergtumoren en abcessen. Een CT-scan kan deze test volgen.
Computed Tomography (CT) -scan is een niet-invasieve test die een röntgenstraal en een computer gebruikt om tweedimensionale afbeeldingen van uw wervelkolom te maken. Het kan al dan niet worden uitgevoerd met een kleurstof (contrastmiddel) die in uw bloedbaan is geïnjecteerd. Deze test is vooral handig om te controleren welke schijf is beschadigd.
Elektromyografie (EMG) en zenuwgeleidingsonderzoeken (NCS). EMG-tests meten de elektrische activiteit van uw spieren. Er worden kleine naalden in uw spieren geplaatst en de resultaten worden op een speciale machine geregistreerd. NCS is vergelijkbaar, maar het meet hoe goed uw zenuwen een elektrisch signaal van het ene uiteinde van de zenuw naar het andere doorgeven. Deze tests kunnen zenuwbeschadiging en spierzwakte detecteren.
Röntgenfoto’s bekijken de benige wervels in uw wervelkolom en kunnen uw arts vertellen of een van deze te dicht bij elkaar ligt of dat u artritisveranderingen, botsporen of breuken heeft. Het is niet mogelijk om alleen met deze test een diagnose van een hernia te stellen.
Welke behandelingen zijn er?
Conservatieve niet-chirurgische behandeling is de eerste stap naar herstel en kan medicatie, rust, fysiotherapie, thuisoefeningen, hydrotherapie, epidurale steroïde-injecties (ESI), chiropractische manipulatie en pijnbestrijding omvatten. Met een teambenadering van de behandeling verbetert 80% van de mensen met rugpijn in ongeveer 6 weken en keert terug naar normale activiteit. Als u niet reageert op een conservatieve behandeling, kan uw arts een operatie aanbevelen.
Niet-chirurgische behandelingen
Zelfzorg: in de meeste gevallen zal de pijn van een hernia binnen een paar dagen beter worden en binnen 4 tot 6 weken volledig verdwijnen. Beperking van uw activiteit, ijs- / warmtetherapie en het overnemen van vrij verkrijgbare medicijnen zullen uw herstel helpen.
Medicatie: Uw arts kan pijnstillers, niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID’s), spierverslappers en steroïden voorschrijven.
- Niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s) (NSAID’s), zoals aspirine, naproxen (Alleve, Naprosyn), ibuprofen (Motrin, Nuprin, Advil) en celecoxib (Celebrex), worden gebruikt om ontstekingen te verminderen en pijn te verlichten.
- Pijnstillers, zoals paracetamol (Tylenol), kunnen pijn verlichten, maar hebben niet de ontstekingsremmende effecten van NSAID’s. Langdurig gebruik van analgetica en NSAID’s kan maagzweren en nier- en leverproblemen veroorzaken.
- Spierverslappers, zoals methocarbamol (Robaxin), carisoprodol (Soma) en cyclobenzaprine (Flexeril), kunnen worden voorgeschreven om spierspasmen onder controle te houden.
- Steroïden kunnen worden voorgeschreven om de zwelling en ontsteking van de zenuwen te verminderen. Ze worden oraal ingenomen (als een Medrol-dosisverpakking) in een aflopende dosering gedurende een periode van vijf dagen. Het heeft het voordeel dat de pijn vrijwel onmiddellijk wordt verlicht binnen een periode van 24 uur.
Steroïde injecties: de procedure wordt uitgevoerd onder röntgenfluoroscopie en omvat een injectie van corticosteroïden en een verdovend middel in de epidurale ruimte van de wervelkolom. Het geneesmiddel wordt naast het pijnlijke gebied afgeleverd om de zwelling en ontsteking van de zenuwen te verminderen (afb. 3). Ongeveer 50% van de patiënten zal verlichting ervaren na een epidurale injectie, hoewel de resultaten meestal tijdelijk zijn. Herhaalde injecties kunnen worden gegeven om het volledige effect te bereiken. De duur van de pijnstilling varieert en kan weken of jaren aanhouden. Injecties worden gedaan in combinatie met een fysiotherapie- en / of oefenprogramma voor thuis.
Figuur 3. Tijdens een ESI-injectie wordt de naald vanaf de achterkant van de aangedane zijde ingebracht om de epidurale ruimte te bereiken om steroïde medicatie (groen) af te geven aan de ontstoken zenuwwortel.
Fysiotherapie: Het doel van fysiotherapie is u te helpen zo snel mogelijk weer volledig actief te worden en opnieuw letsel te voorkomen. Fysiotherapeuten kunnen u instructies geven over de juiste houding, tillen en lopen, en zij zullen met u samenwerken om uw onderrug-, been- en buikspieren te versterken. Ze moedigen je ook aan om je wervelkolom en benen te strekken en de flexibiliteit te vergroten. Oefening en versterkende oefeningen zijn sleutelelementen van uw behandeling en zouden onderdeel moeten worden van uw levenslange fitheid.
Holistische therapieën: sommige patiënten vinden acupunctuur, acupressuur, veranderingen in voeding / dieet, meditatie en biofeedback nuttig bij het beheersen van pijn en het verbeteren van de algehele gezondheid.
Chirurgische behandelingen
Een operatie voor een hernia van de lumbale schijf, een discectomie genaamd, kan een optie zijn als uw symptomen niet significant verbeteren met conservatieve behandelingen. Een operatie kan ook worden aanbevolen als u tekenen van zenuwbeschadiging vertoont, zoals zwakte of verlies van gevoel in uw benen.
Michirurgische disceccrotomie: de chirurg maakt een incisie van 2,5 cm in het midden van uw rug. Om de beschadigde schijf te bereiken, worden de ruggenmergspieren ontleed en opzij bewogen om de wervel bloot te leggen. Een deel van het bot wordt verwijderd om de zenuwwortel en schijf bloot te leggen. Het gedeelte van de gescheurde schijf dat uw rugzenuw raakt, wordt voorzichtig verwijderd met behulp van speciale instrumenten. Ongeveer 80-85% van de patiënten herstelt met succes van een discectomie en kan binnen ongeveer 6 weken terugkeren naar hun normale baan.
Minimaal invasieve micro-endoscopische discectomie: de chirurg maakt een kleine incisie in de rug. Kleine buisjes, dilatatoren genaamd, worden gebruikt met toenemende diameter om een tunnel naar de wervel te vergroten. Een deel van het bot wordt verwijderd om de zenuwwortel en schijf bloot te leggen. De chirurg gebruikt een endoscoop of een microscoop om de gescheurde schijf te verwijderen. Deze techniek veroorzaakt minder spierletsel dan een traditionele discectomie.
Herstel en preventie
Rugpijn komt op een bepaald moment in hun leven voor bij 8 van de 10 mensen en verdwijnt gewoonlijk binnen 6 weken. Een positieve mentale houding, regelmatige activiteit en een snelle terugkeer naar het werk zijn allemaal zeer belangrijke elementen van herstel. Als uw normale werk in eerste instantie niet kan worden gedaan, is het in het belang van de patiënt om terug te keren naar een soort gewijzigde (lichte of beperkte) taak. Uw arts kan voor een beperkte tijd recepten voor dergelijke activiteiten geven.
De sleutel om herhaling te voorkomen, is preventie:
- Juiste tiltechnieken (zie Zelfzorg voor nek- en rugpijn)
- Goede houding tijdens zitten, staan, bewegen en slapen
- Passend oefenprogramma om zwakke buikspieren te versterken en opnieuw letsel te voorkomen
- Een ergonomische werkplek
- Gezond gewicht en vetvrije massa
- Een positieve instelling en stressmanagement
- Niet roken
Woordenlijst
annulus (annulus fibrosis): taaie vezelige buitenwand van een tussenwervelschijf.
schijf (tussenwervelschijf): een fibrocartilageen kussen dat wervelkolomwervels scheidt. Bestaat uit twee delen, een zacht gelachtig centrum genaamd de kern en een taaie vezelachtige buitenwand genaamd de annulus.
foramen (intervertebrale foramen): de opening of venster tussen de wervels waardoor de zenuwwortels het wervelkanaal verlaten.
kern (nucleus pulposus): zacht gelachtig centrum van een tussenwervelschijf.
ischias: pijn die langs de heupzenuw in de billen en langs de benen stroomt. Meestal veroorzaakt door compressie van de vijfde lumbale spinale zenuw.
wervel: (meervoud wervels): een van de 33 botten die de wervelkolom vormen, ze zijn verdeeld in 7 cervicale, 12 thoracale, 5 lumbale, 5 sacrale en 4 coccygeale. Alleen de bovenste 24 botten zijn beweegbaar.